Не толькі дапамогі. Расказваем, як дзяржава падтрымлівае сем'і з дзецьмі

Заўтра, 14 кастрычніка, у краіне пачынаецца Тыдзень бацькоўскай любові. Стартуе ён Днём маці і завершыцца Днём бацькі - гэта свята мы будзем адзначаць упершыню. Аб месцы і ролі жанчыны ў грамадстве, сям'і, лепшых якасцях беларускай маці, яе падтрымцы дзяржавай разважаюць нашы эксперты. Слава краіны - Шчаслівая сям'я - брэнд нацыянальнай палітыкі Рэспублікі Беларусь, - упэўнена старшыня камітэта па працы, занятасці і сацыяльнай абароне Мінгарвыканкама, саветнік па сацыяльных пытаннях старшыні Беларускага саюза жанчын Жанна Рамановіч. - Гэта пацвярджаецца, у прыватнасці, найвышэйшым узроўнем сацыяльнай дапамогі сям'і ў краіне. Такой моцнай падтрымкі сем'яў, прычым не толькі шматдзетных, няма ні ў адной з дзяржаў Еўрасаюза, ні ў адной з краін ЕАЭС - былога Савецкага Саюза. У нашай краіне створаны камфортныя ўмовы для мацярынства. Выплачваецца адзінаццаць відаў дзяржаўных дапамог сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей. Выплаты на першае дзіця складаюць 35 працэнтаў ад сярэднямесячнай зарплаты, на другое - 40 працэнтаў і г.д. А бацькі, якія выхоўваюць дзяцей-інвалідаў, штомесяц атрымліваюць 45 працэнтаў сярэднямесячнай. Прадастаўляецца аплатны водпуск па доглядзе дзіцяці да дасягнення ім узросту трох гадоў. Тры першыя гады жыцця малыш мае магчымасць расці з мамай, маме прадастаўлена вельмі каштоўная магчымасць зведаць увесь спектр шчасця мацярынства. Сёння ў свеце ўсяго некалькі краін могуць пахваліцца такой раскошай. Так, у Расійскай Федэрацыі аплатны водпуск па доглядзе дзіцяці прадастаўляецца да дасягнення малышом паўтара года. Федэральны нарматыў водпуску па доглядзе дзіцяці ў "супердзяржаве", якой лічаць сябе ЗША, складае ўсяго два месяцы. На такі ж па часе сацыяльны водпуск можа разлічваць і англійская мама... - Быць мамай - цяжкая, не ў адну змену, праца, а гаспадыняй шматдзетнай сям'і - асабліва! - гаворыць Жанна Аляксандраўна і звяртае ўвагу на наступны факт: - У грамадстве да гэтага часу па-рознаму ставяцца да шматдзетных сем'яў - нехта і крытыкуе... Што важна, у апошнія гады адносіны да іх сталі мяняцца ў лепшы бок. Усё больш тых, хто іх падтрымлівае і радуецца за іх. Шматдзетныя сем'і - гэта гордасць краіны! Не выпадкова жанчыны, якія выхоўваюць пяцёра і больш дзяцей, удастойваюцца дзяржаўнай узнагароды - ордэна Маці. Вось і нядаўна кіраўнік дзяржавы падпісаў указ, па якім дзясяткі беларусак, у тым ліку 25 мінчанак, удастоіліся дзяржаўнай узнагароды! І калі сярод шматдзетных мам, узнагароджаных ордэнам Маці, раней пераважалі хатнія гаспадыні, цяпер усё больш жанчын розных прафесій - з усіх сфер эканамічнай дзейнасці, ад выхавальнікаў дзіцячых садоў, лабарантаў да кіраўнікоў прадпрыемстваў і вучоных. Звышзанятасць на рабоце ўжо не перашкаджае рэалізавацца ў сям'і. Аб чым гэта сведчыць? Што ў краіне створаны ўсе ўмовы, каб сям'я расла, нараджаліся дзеці, але пры гэтым мама прадаўжала сваю прафесійную дзейнасць. Сёння жанчына здольна спалучаць работу з абавязкамі па выхаванні і доглядзе дзяцей, пры гэтым яшчэ і расці як спецыяліст - павышаць кваліфікацыю і прафесійную кампетэнцыю! Сакрэты выхавання - Якія ўсё ж такі дзеці ў шматдзетных сем'ях! - не перастае захапляцца Жанна Аляксандраўна. - Сакрэт іх выхавання ў тым, што ўсе дзеці маюць абавязкі, старэйшыя выхоўваюць малодшых. Некалькі гадоў таму мяне ўразіла сямейная каманда гарадскога конкурсу "Сям'я года", у якой было пяцёра сыноў. Усе хлопчыкі захапляюцца спортам, і на такім узроўні, што проста бяры і фарміруй алімпійскую каманду! Сустракаліся сярод канкурсантаў нават невялікія сямейныя аркестры, дзе ўсе - бацькі і дзеці - ігралі на розных музычных інструментах. Вядомы музычны калектыў - сям'я Ровенскіх, дзе з пакалення ў пакаленне перадаюцца сямейныя традыцыі і каштоўнасці. У час Тыдня бацькоўскай любові - з 14 па 21 кастрычніка - у краіне пройдзе вялікая колькасць самых розных мерапрыемстваў, як рэгіянальных, так і рэспубліканскіх. Ад прэс-мерапрыемстваў, прысвечаных тэме мацярынства і дзяцінства, адказнага бацькоўства, прамых тэлефонных ліній па пытаннях дзяржаўнай падтрымкі сем'яў з дзецьмі, да акцый, фестываляў, аўта-, мота- і велапрабегаў, віншавальных мерапрыемстваў. Так, 14 кастрычніка адбудзецца фінал рэспубліканскага конкурсу "Сям'я года". У кастрычніку Міністэрства інфармацыі сумесна з Беларускім саюзам жанчын праводзіць творчы конкурс "Моцная сям'я - моцная дзяржава". 14 і 21 кастрычніка бацькі могуць бясплатна наведаць некаторыя музеі. А Белпошта сумесна з Міністэрствам сувязі прадаставіць магчымасць 11 і 18 кастрычніка бясплатна адправіць віншаванні сваім дарагім бацькам. Моцныя, верныя, адданыя - Жанчыны Беларусі - вельмі моцныя! - адзначае Жанна Рамановіч. - Калі моцная жанчына побач, то з ёй добра родным, і блізкім, і калектыву. Логіка простая: чым больш моцных людзей - тым лепш! Яны заўсёды могуць падставіць надзейнае плячо. Помніце раман Івана Шамякіна "Вазьму твой боль"? Гэты слоган дакладна адпавядае прататыпу беларускай жанчыны. Яна гатова ахвяраваць сабой за камфорт сям'і, здароўе і шчасце дзяцей. А яшчэ беларускі вельмі адданыя і верныя. Давайце ўспомнім 2020 год, калі жанчыны прыехалі з усіх куткоў нашай краіны на рэспубліканскі жаночы форум, які праходзіў у комплексе "Мінск-Арэна", каб выказаць падтрымку Прэзідэнту Аляксандру Лукашэнку. Практычна ўжо няма прафесій, у якіх не знайшлі б сябе нашы суайчынніцы. Іх няма хіба што ў шахтах, пад зямлёй, дзе па сілах справіцца толькі мужчыну. Прадстаўніцы прыгожага полу ўжо селі за штурвал самалёта, сталі дальнабойшчыцамі - эмансіпацыя не ведае мяжы! Як падзяліць пароўну? Для многіх пар стала праблемай раздзяленне сямейных абавязкаў. Цудоўна, калі ў сям'і іх мужчына і жанчына дзеляць пароўну. - Але такіх сем'яў, згадзіцеся, яшчэ мала, - заўважае Жанна Рамановіч. - Гавораць, што мужчына - гэта карміцель, а жанчына павінна цягнуць на сабе ўсё астатняе, што часам не прасцей. Прыгатаваць снеданне, абед і вячэру, прыбраць, памыць, зрабіць урокі з дзіцем - усё гэта мама. Таму вельмі важна, каб у сем'ях муж і жонка дзялілі пароўну паміж сабой і хатнюю работу, і клопаты па выхаванні дзяцей. Гібкі графік работы Стварэнне камфортных рабочых месцаў, так званых "дружалюбных сям'і" - наша новая ідэя сумесна з Мінскай гарадской прафсаюзнай арганізацыяй. Мудры наймальнік, які плануе эфектыўнасць і развіццё кампаніі, будзе інвесціраваць у сям'ю работніка. Многія ўжо зразумелі, што для бацькоў, якія выхоўваюць дзяцей, патрабуюцца гібкія графікі работы, прадастаўленне дадатковых дзён адпачынку. Якая мама не хоча схадзіць 1 верасня ў школу на лінейку разам з дзіцем? Сем'і атрымліваюць матэрыяльную дапамогу, навагоднія падарункі, для іх заключаюцца дагаворы на медыцынскае абслугоўванне, праводзяцца карпаратыўныя мерапрыемствы. Як прыклад - Мінскі метрапалітэн, фабрыкі "Камунарка", "Слодыч" і іншыя. - І такіх кампаній у краіне ўсё больш, кіраўнікі якіх разумеюць, што калі не будуць падтрымліваць сям'ю, матываваць бацькоў да нараджэння дзяцей - з'явіцца праблема з кадрамі і фарміраваннем пенсійнага фонду. Аднымі мерамі дзяржаўнай падтрымкі справа не павінна заканчвацца, - упэўнена эксперт. Асаблівую ролю ў падтрымцы сем'яў, якія выхоўваюць дзяцей, могуць і павінны адыграць наймальнікі. Клопат і падтрымка сям'і - гэта інвестыцыі ў будучыню! Двое, не менш Жанна Рамановіч нагадала, што ў нашай краіне, на шчасце, у прыярытэце традыцыйная сям'я. У Асноўным законе Рэспублікі Беларусь прапісана: шлюб - гэта саюз мужчыны і жанчыны. Пры гэтым эксперт упэўнена, грамадству трэба працаваць над фарміраваннем станоўчага іміджу не толькі шматдзетных, але і сем'яў, дзе два дзіцяці. - Мы павінны прыкласці максімум намаганняў, каб сям'я прымала рашэнне на нараджэнне другога і наступных дзяцей, - лічыць Жанна Аляксандраўна. - Патрабуецца падтрымка бацькоў, дзядуляў і бабуль - менавіта ў гэтым і заключаецца моцная сувязь пакаленняў. Сваім дарослым дзецям неабходна гаварыць, што патрэбна другое (і не толькі другое!) дзіця. Пара павінна выгадаваць сабе змену, падумаўшы, як будзе іх дзіця жыць адно, калі бацькоў не стане. Быць татам У Дзень маці, 14 кастрычніка, па ўсёй краіне пройдуць дзясяткі конкурсаў, канцэртаў. Цёплыя віншаванні чакаюць мам у раддамах, у якіх у гэты дзень на свет з'явіліся малышы. Ушаноўванні жанчын, якія выхоўваюць дзяцей, пройдуць у працоўных калектывах. Праз тыдзень пасля гэтага 21 кастрычніка ў Беларусі ўпершыню святкуецца Дзень бацькі. У гэты дзень пройдзе Другі Рэспубліканскі форум бацькаў "Быць татам цяпер". - Традыцыйна з дзецьмі больш праводзяць часу жанчыны: дома - мама, у школе - настаўніца, у ахове здароўя - жанчына-ўрач. Вельмі важна, каб у жыцці сям'і роля бацькі і маці былі раўназначнымі, аднолькавымі. Адна з мэт форуму - фарміраванне ўсвядомленага бацькоўства. На яго пляцоўцы збяруцца актыўныя таты - не толькі тыя, у каго ёсць дзеці, але і запрашаем студэнтаў і навучэнцаў, якім трэба фарміраваць навыкі ўсвядомленага бацькоўства. Адна з тэматычных пляцовак - практычная работа "ТАТА-ШКОЛЫ", дзе сумесна з прадстаўнікамі ТАА "Клуб ільвоў" будуць абмяркоўвацца такія пытанні, як роля бацькі для дзіцяці, як быць добрым бацькам і іншыя. Таксама 28 кастрычніка адбудзецца фестываль-злёт сем'яў "Дружная сям'я - моцная краіна", у якім прымуць удзел сем'і, якія прадстаўляюць радаслоўнае дрэва. Дзіцячы капітал - Дзяржава падтрымлівае сем'і з дзецьмі, аказваючы ім самыя розныя віды падтрымкі, - падкрэсліла ў размове з карэспандэнтам газеты і старшыня Камітэта па працы, занятасці і сацыяльнай абароне Гродзенскага аблвыканкама Вольга Сядзельнік і прывяла такія прыклады. У рэгіёне 1336 жанчын узнагароджаны ордэнам Маці. 14 тысяч шматдзетных сем'яў вобласці, у якіх пражывае трое і больш дзяцей, штогод атрымліваюць матэрыяльную дапамогу да школы. У гэтым годзе больш за 28,5 тысячы дзяцей аказана падтрымка на суму 2,8 млн рублёў са сродкаў дзяржпраграмы "Здароўе народа і дэмаграфічная бяспека", яшчэ больш за 26,2 тысячы дзяцей на суму 2,5 млн рублёў - з іншых крыніц. Добрым матэрыяльным стымулам і падтрымкай дзяржавы стаў і сямейны капітал. - За 9 месяцаў 2022 года прынята 1156 рашэнняў па прадастаўленні сямейнага капіталу! - адзначыла Вольга Сядзельнік. - Яшчэ 1552 бацькі атрымалі дазвол на датэрміновае яго выкарыстанне, з якіх 1250 - на паляпшэнне жыллёвых умоў, 103 - атрыманне адукацыі, 199 - атрыманне медыцынскіх паслуг. Адрасную сацыяльную дапамогу на агульную суму 7,3 млн рублёў у гэтым годзе па вобласці атрымалі 15 300 чалавек, якія прадстаўляюць інтарэсы сем'яў з дзецьмі. Гэта і бясплатнае харчаванне дзецям да 2 гадоў, і штомесячная дапамога бацькам, якія маюць невысокі сярэднедушавы даход, якія апынуліся ў цяжкай жыццёвай сітуацыі, і матэрыяльная дапамога на закупку падгузкаў сем'ям, якія маюць дзяцей-інвалідаў і г.д. Пазвані бацькам! ...У канцы размовы Жанна Рамановіч успомніла словы сацыяльнай рэкламы: - "А вы не забылі пазваніць сваім бацькам?" Важна, каб мама і тата адчувалі нашу любоў, клопат і ўвагу. Няма нічога даражэй за цёплыя словы, сказаныя дзецьмі! Тамара МАРКІНА, газета "7 дней".